Stripgeschiedenis
Hans Borrebach
Frank Moore
Hans Borrebach werd geboren in Den Haag op 5 mei 1903 en studeerde bouwkunde aan de Academie voor Beeldende Kunsten. Ook gaf hij les aan de tekenacademie, hoewel onbevoegd aangezien hij zelf nog student was. Hij debuteerde als reclame-ontwerper, maar heeft in de loop der tijden talloze disciplines beoefend: zo was hij fotograaf, illustrator, schrijver, standbouwer, modetekenaar, modeschrijver, schilder, cartoonist en striptekenaar.
Hij beschouwde zichzelf voor alles als een zakenman, die alles aanpakte waartoe men hem opdracht gaf. Daarnaast was hij ook een opmerkelijke vrijdenker, die zich al vroeg beijverde voor controversiële zaken als nudisme, en reeds in 1923 een sexblaadje op de markt bracht, Het Mondaine Leven (dit blaadje werd door justitie in beslag genomen vanwege het "verleiden der jeugd"). Eind jaren twintig vinden we vroeg werk van hem in het keurige jongerenblad Stavast.
Voor de oorlog was Borrebach onder andere modetekenaar voor de Haagsche Post en humoristisch tekenaar voor het Duitse Lustige Blätter, waar hij werd ontslagen toen Hitler buitenlanders in de redactie verbood. Ook tekende hij voor Libelle en verscheidene autobladen en illustreerde hij talloze kinder-, jongens- en meisjesboeken, waaronder de gehele reeks van Cissy van Marxveldt's 'Joop ter Heul'.
Voor een supplement van het Utrechts Nieuwsblad en in de KRO Kinderkrant, maakte hij het stripverhaal 'Barbertje's Reis in Spiegelland'.
Na de oorlog, in 1946, begon Hans Borrebach met het tekenen van strips. Drukkerij De Bourdon (Hoogland) te Delft, waarvoor hij eerder de kindeboekenserie 'Jan Plezier' schreef en tekende, vroeg hem een kinderstrip te maken, en dat werd 'De Avonturen van Swippie de Zeeman', verschenen in het onafhankelijke Delftse dagblad Veritas.
Op 25 augustus 1948 tekende Hans Borrebach een contract om een science fiction stripserie te tekenen, 'Frank Moore', die in navolging van Amerikaanse comics maandelijks in losse deeltjes moest verschijnen, en zeer geïnspireerd was door Alex Raymond's 'Flash Gordon'. 'Frank Moore, epos van strijd, avontuur, heldenmoed en liefde, in woord en beeld gepresenteerd door Hans Borrebach' was een strip van uitzonderlijke grafische kwaliteit, doorspekt met prikkelende SM-elementen.
Het tweede deel van 'Frank Moore' verscheen met het volgende bandje om de omslag:
"In verband met de gevoerde actie tegen de beeldromans hebben wij het wenselijk geacht de verschijning van Frank Moore even op te schorten. De betreffende autoriteiten meenden echter geen bezwaren tegen het verschijnen te moeten inbrengen zodat een geregelde maandelijkse aflevering thans gewaarborgd is."
Helaas nam de hetze tegen strips zulke vormen aan, dat het derde deel van 'Frank Moore' niet meer verkocht is. Hans Borrebach zei zelf over de anti-beeldroman-actie:
"Frank Moore is bij mijn weten nooit afzonderlijk als voorbeeld genoemd geworden in de campagne tegen strips. Hij werd gelijk met al de anderen getorpedeerd. Want er waren er heel wat hoor! Tientallen, ook bekende namen, moesten het ontgelden. Vooral vanwege het goeie contract en ook wel omdat ik er met plezier aan had gewerkt vond ik het spijtig dat de reeks niet kon worden voortgezet."
Boven: panel uit 'Frank Moore' door Hans Borrebach.
Onder: panel uit 'Flash Gordon' door Alex Raymond, waarop 'Frank Moore' duidelijk is geïnspireerd.
Na 'Frank Moore' en een handjevol krantenstrips heeft Hans Borrebach lange tijd geen strips meer gemaakt, eenvoudig omdat hij daarvoor de opdracht niet kreeg. Hij heeft zijn productieve en flamboyante leven voortgezet, en wekt vooral de belangstelling door zijn producties op het gebied van erotiek en porno. Eind jaren zeventig verscheen bij uitgeverij Sombrero, in de Zwarte reeks, deel 1 van de uiterst erotische strip-serie 'Het Meisjesinternaat', waar nooit een vervolg op is gekomen. Naast bijdragen aan bladen als Chick en Candy, schreef hij ook boeken als 'Parade der Lusten', 'Orgie op bestelling' en 'De Lustfilmers'.
Het Meisjesinternaat
In zijn privé-leven experimenteerde Borrebach met vele vormen van sex en organiseerde hij regelmatig sexfeesten. Zijn instelling was: "Alle betrokken partijen moeten er plezier aan beleven!". In de jaren zeventig schreef hij een uitgebreide sex-encyclopedie, waarin hij alle aspecten taboeloos belichtte. De publieke belangstelling voor sex was op dat moment echter al tanende, en het is niet bekend of dit werk ooit is uitgegeven.
Hans Borrebach was een kunstzinnige en zakelijke duizendpoot, die in al zijn activiteiten met een tomeloze energie is opgegaan. Door zijn vele bezigheden zijn zijn strips enigszins in de vergetelheid geraakt, hoewel hij met 'Frank Moore' duidelijk bewezen heeft een bedreven en vooruitstrevend striptekenaar te zijn. Hij had een fotostudio aan de Scheveningseweg in Den Haag. Hans Borrebach stierf op 15 februari 1991.
Cover voor Mondain Den Haag nummer 1 (1926)