Joost Pollmann

Joost Pollmann (1957) organiseerde tien edities van de Stripdagen Haarlem, publiceerde meerdere essaybundels en schrijft sinds 1998 over strips voor de Volkskrant. Hij geeft in binnen- en buitenland lezingen over tekenkunst en beeldcultuur. Read more

Zestig Lentes

Jongh, Aimée de

In de winter uit de kast

Op 9 juli kreeg tekenaar Aimée de Jongh in het Groningse museum Storyworld de Stripschapprijs uitgereikt. Dat is bijzonder, want het gaat hier om een oeuvreprijs en De Jongh is pas 34 jaar oud. Toch heeft ze al een hele boekenplank bij elkaar getekend. Negen delen van de semi-autobiografische reeks Snippers, om mee te beginnen. En diverse grafische romans die ook in het buitenland succesvol zijn, waaronder De terugkeer van de wespendief (inmiddels verfilmd), Bloesems in de herfst in samenwerking met de gelauwerde stripscenarist Zidrou en Dagen van zand uit 2021, waarvan de oplage alleen al in Nederland 15.000 exemplaren bedraagt.

Aan dat nog tamelijk prille oeuvre voegt De Jongh nu alweer een nieuwe titel toe: Zestig lentes, op een tekst van de Franse scenariste Ingrid Chabbert, die al meer dan 50 stripalbums op haar naam heeft staan. Hoofdrolspeelster in Zestig lentes is Josy, een vrouw die op haar zestigste verjaardag besluit man, kinderen en kleinkinderen te verlaten. Ze weigert zelfs de kaarsjes op de taart uit te blazen. Josy vlucht in een Volkswagen-busje, gaat op een camping wonen en probeert gelukkig te zijn. Ze wordt lid van 'De Club van Ontsnapte Huissloven' en leert daar de 55-jarige Christine kennen, met wie ze een intieme maar korstondige relatie begint. Haar gezin snapt niets van Josy's vrijheidsdrang en kan er alleen een uiting van verregaand egoïsme in zien. Zij verdedigt zich met de stelling: "Ik mag over mijn eigen leven beslissen."
In het Frans heet het boek Soixante printemps en hiver, oftewel zestig lentes in de winter, waarbij de winter staat voor wat wij - iets milder - de herfst van ons leven noemen. Voor De Jongh zijn romantiek en seks in het latere leven vertrouwd terrein, want haar boek Bloesems in de herfst ging daar ook over. De Jongh tekende toen onbeschroomd het verouderende lichaam en de liefde die daarmee bedreven wordt. Een nieuw element is voor haar de lesbische liefde, terwijl Chabbert al in 2010 La fête des deux mamans schreef, het feest van de twee moeders, geïllustreerd door Chadia Loueslati. Dit was een kinderboek over homo-ouderschap en vrouwenliefde, waarover de feministische website Terrafemina.com schreef: "Een gevoelig onderwerp dat het verdient om aan de orde te worden gesteld, vooral omdat er in de jeugdliteratuur nog steeds een schrijnend gebrek is aan lesbische personages."
Zestig lentes speelt dus niet bepaald op safe. Niet alleen is homoseksualiteit bij mensen van middelbare leeftijd een zeldzaam onderwerp voor strips, ook het onsentimentele 'egoïsme' waarmee Josy haar vrijheid opeist is gedurfd. Chabberts scenario zet vraagtekens bij de grootmoederlijke zorgplicht voor echtgenoot, kinderen en kleinkinderen: oma als kloek. Josy is daar niet voor in de wieg gelegd. Zij wil léven!

Aimée de Jongh brengt dit gecompliceerde liefdesavontuur op een soepele en ongedwongen manier in beeld, dienstbaar aan het scenario van Chabbert. Met als hoogtepunt de erotische scène waarbij de naakte Josy en Christine elkaars gezichten omvatten. Geluksgevoelens visualiseren: dat kan niet iedereen.

Zestig lentes, Aimée de Jongh en Ingrid Chabbert, Standaard Uitgeverij, € 21,95, 4*. Vertaling: Manik Sarkar.

published: 9 July 2022