Stripgeschiedenis
Mark Smeets
Uit Mark Smeets' schetsboek van 1990
Mark Smeets (Hulst, 25 juli 1942 - Baarlo, 8 september 1999) was een vreemde eend in de bijt van de Nederlandse Stripwereld. Zijn strips waren geen afgeronde verhalen met duidelijke hoofdpersonen, maar leken meer op gedichten - vol plotse wendingen, absurde beelden, afbrekingen en nieuwe verhalen. Zijn tekeningen waren erg gedetailleerd en vertoonden eveneens een hoop onlogische taferelen, die nog het sterkst doen denken aan de schilderijen van Jeroen Bosch. Daarmee heeft hij een uniek en intrigerend oeuvre geschapen.
Uit: Tante Leny Presenteert 15
Na zijn Academietijd begon Smeets met publiceren in de underground weekbladen Hitweek en Aloha. Zijn werk werd opgemerkt door Evert Geradts, die hem direct betrok toen hij in 1971 zijn eigen undergroundblad Tante Leny Presenteert startte. Met zijn onconventionele manier van tekenen en vertellen was Smeets een inspirerende factor voor de hele Tante Leny-stal. Joost Swarte betrok hem in 1973 ook bij zijn blad Modern Papier en de Nederlandse undergroundbundeling 'Cocktail Comix'. Het blad Tante Leny wijdde haar vijftiende aflevering geheel aan het werk van Mark. Dit nummer werd in het Frans vertaald onder de titel 'A4 Comix', waarmee Smeets een zekere faam in het Franse taalgebied verwierf.
Ook werkte Mark Smeets mee aan Gezellig & Leuk, het blad van Windig & De Jong. Mark Smeets tekende ook jarenlang voor NRC Handelsblad, waar zijn werk verscheen in de zaterdageditie en in de bijlages voor wetenschap, onderwijs en boeken. In de jaren negentig startte Mark met zijn broer Luuk het smallpress magazine Venlo International. Hierin werd de stad Venlo zo raak geportretteerd, dat het Limburgs Museum in 2011/12 een expositie wijdde aan de tekeningen die Mark Smeets van deze vestingstad heeft gemaakt.
Uit: Venlo International, 1995
Het grootste deel van Smeets' tekenwerk verdween echter in zijn vele schetsboeken. Smeets geldt als een echte "kunstenaars kunstenaar"; een groot publiek heeft hij nooit bereikt, maar onder zijn collega-tekenaars wordt hij alom geroemd. Naast Jeroen Bosch, kunnen Hergé, Hokusai, Aubrey Beardsley, Bud Fisher, Robert Crumb, George Herriman, Jack Davis, Bill Griffith, Morris en André Franquin tot zijn invloeden worden gerekend. De beroemde Amerikaanse striptekenaar Chris Ware, zelf ook bekend om zijn experimentele teken- en vertelstijl, ontdekte het werk van Mark tijdens een expositie in Gallerie Lambiek in 1996. Hij publiceerde enkele pagina's in de Amerikaanse kunstenaarsboekenreeks Kramer's Ergot, en zei verder over Mark Smeets:
"Mark Smeets gebruikt strips om de "onzichtbare" lagen van menselijke activiteit zichtbaar te maken. Ik denk dat de humor in zijn strips voortkomt uit de potentieel wilde juxtaposities die kunnen resulteren uit zo'n kosmologische "stripblik". Hoe dan ook, ik vind zijn werk bijzonder fascinerend."
Mark Smeets overleed te Baarlo op 8 september 1999. In 2016 kwam zijn werk opnieuw in de belangstelling, toen Scratch Books een overzichtsuitgave van zijn werk uitgaf, getiteld 'De triomf van het tekenen', Deze was samengesteld door Fake Booij, Piet Schreuders, Luuk Smeets en René Windig. Een facsimile-uitgave van zijn schetsboek uit 1993 verscheen tegelijkertijd.
Engelse biografie in de Comiclopedia
(Tekst door Bas Schuddeboom)