Stripgeschiedenis

2010-2020 Strips in opdracht

Deel van een strip van Johan en David de Rooij voor Oplinie, het verenigingsblad voor de Algemene Federatie van Militair en Burger Personeel.

Regelmatig doen bedrijven en instanties een beroep op stripmakers om hun boodschap uit te dragen. Deze kunnen tot doel hebben een bepaald product aan de man te brengen, maar kunnen ook uit educatief oogpunt worden uitgebracht. De bekendste strips uit deze laatste categorie zijn ongetwijfeld de strips over de bezetting die Eric Heuvel in opdracht van de Anne Frank Stichting heeft gemaakt.

'De diamanten van Mudada' door Geza Dirks.

Amsterdamse musea laten in samenwerking met het Mondriaan Fonds stripbiografieën van Hollandse meesters maken, zoals 'Vincent' door Barbara Stok (i.s.m. het Van Gogh Museum) en 'Rembrandt' door Typex (i.s.m. het Rijksmuseum). Geza Dirks maakt in 2012 in opdracht van Stichting Vluchtelingenwerk het educatieve stripboek 'De diamanten van Mudada'. Patty Klein en Gerben Valkema maken in 2012 'Tom Poes en de i-Padden', een nieuwe strip met Marten Toonders bekende creaties, ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van de Nederlandse Vereniging voor Beroepsbeoefenaren in de bibliotheek-, informatie- en kennissector (NVB).

Het boekenmuseum Meermanno in Den Haag vraagt in 2013 aan Margreet de Heer om de geschiedenis van de Nederlandse strip in stripvorm te vertellen. De publicatie ging gepaard met de tentoonstelling 'Strips! 200 jaar Nederlands beeldverhaal, die van 28 september 2013 tot en met 12 januari 2014 in het museum te zien was. In 2013 verschijnt eveneens het boek 'Drie dagen in Rio', dat Peter van Dongen in opdracht van kledingfabrikant GANT maakte en verspreid werd in 25 landen. De stripbiografie over Johan Cruijff van Rudi Jonker in opdracht van de Johan Cruyff Foundation kan in 2014 ook op veel belangstelling rekenen. Ook over de grens weet men de Nederlandse stripmakers te vinden. Zo maken Robbert Damen en Daniel van den Broek in opdracht van de vakantieresorts van Tropical Islands twee stripalbums met de mascotte 'Captain Ecki'.

Veel van deze commerciële activiteiten spelen zich echter buiten het zicht van de stripliefhebber af. Een groot deel van de zogenaamde "strips in opdracht" verschijnen in interne publicaties of presentaties, op websites en in folders. Derhalve krijgen alleen direct betrokkenen of geïnteresseerden ze onder ogen. Dat deze schaduwindustrie echter niet te verwaarlozen is, bewijst wel de grote lijst met stripmakers die erin actief zijn. Johan en David de Rooij maken vanaf 2011 voor publicaties van de Algemene Federatie van Militair en Burger Personeel (AFMP) strips als 'Bram en René van de Marechaussee'. Het tekenwerk wordt overgenomen door Erwin Suvaal wanneer David het te druk krijgt met zijn animatiewerk. Nick Willemse (NiWi) maakt een vaste strip voor Inkooptopper, een platform voor professionals uit de inkoop- en verkoopwereld. De strips verschijnen ook in albums waarvan de opbrengst wordt gedoneerd aan de Stichting CliniClowns.

Werk van Rob van Barneveld voor een jaarverslag van Miele.

Andere tekenaars die een groot deel van hun inkomsten uit commercieel strip- en cartoonwerk halen zijn Rob van Barneveld (PostNL, Gemeente Utrecht, Miele), Meinder Buynink (Kamp Westerbork en plaatselijke ondernemers), Aart Cornelissen (Stichting Sinterklaas Intoch Leeuwarden), Jan van Doornspeek (Nationaal Historisch Museum), Ronald van der Heide (Blauwe Kamer, een vakblad over stedenbouw, landschapsarchitectuur en ruimtelijke ordening), Marco Jeurissen (o.a. Het Cuypershuis), Peter Koch, Mike Kok, John Körver (Teleac, ABN AMRO, Rijk Zwaan), Studio Noord, Floris Oudshoorn, Arie van Vliet (Hero), John Welten (KNVB), Alex Wesselink, Ben Westervoorde en Maarten Wolterink.

De opmerkelijke strip 'Aadje het Zaadje' verschijnt in het medewerkersblad van groenteveredelaar Rijk Zwaan.

Een heel nieuwe activiteit die de kop opsteekt is live cartooning. Stripmakers en cartoonisten komen op congressen, debatten en andere bijeenkomsten de besproken materie in beeld samenvatten, of van visuele ondersteuning voorzien. Actief in deze markt zijn onder meer Rob van Barneveld, Abe Borst, Sander de Fouw, Maaike Hartjes, Peter Koch, Bas Köhler, John Körver, Edith Kuyvenhoven, Jeroen de Leijer, Floris Oudshoorn, Michiel van de Pol, Herman Roozen en Ben Westervoorde. Bijzondere vermelding verdient Gerrie Hondius, die sinds 2012 actief is als zandtekenares: zand ligt op een lichtbak met een camera erboven, en Hondius tekent daarin live een verhaal dat door een beamer wordt geprojecteerd.