Stripgeschiedenis
Lambiek op Kerkstraat 132 (2005-2010)
Lambiek, midden jaren 2000
In de periode 2003-2004 was Lambiek dus nog maar een fractie van wat het voorheen was. Het merendeel van onze voorraad was ondergebracht in de Utrechtsedwarsstraat, terwijl het winkeltje op Kerkstraat 119 te klein was om noemenswaardige evenementen te organiseren. Dit euvel werd in december 2004 verholpen toen Lambiek op een ander adres in de Kerkstraat heropende, namelijk nummer 132. Het gebouw zelf was van oorsprong een "koetshuis" en was daarna jarenlang in gebruikgenomen door drukkerij Anderson. Onze officiële openingsdag werd echter op 28 januari 2005 gevierd, omdat het nog een aantal weken duurde voordat de hele voorraad eindelijk vanuit de door knaagdieren geteisterde keet in de Utrechtsedwarsstraat was overgeheveld. Hierbij werd ook Galerie Lambiek in volle glorie hersteld. Marko Otsen bouwde vanaf de grond een nieuwe tentoonstellingsruimte in de grote ruimte die aan de winkel grensde. Deze nieuwe galerie zou zich vooral richten op het werk van alternatieve Nederlandse en Vlaamse stripauteurs, maar ook andere stripgerelateerde evenementen faciliteren. Bij veel van deze gelegenheden was Michael Minneboo met zijn camera aanwezig om tekenaars te interviewen en een algemene impressie vast te leggen.
Vervanging van het oude versleten ZIP-bord op 30 december 2006. Klaas helpt een handje.
Zowel de door Charlie Reuvers beschilderde gevel van onze oude winkel op Kerkstraat 114, als het verkleinde ZIP-bord van Kerkstraat 78 werden aan de nieuwe winkelgevel op nummer 132 bevestigd. Een nadeel was dat dit bord niet langer de naam "Lambiek" bevatte en alleen het logo toonde. Hierdoor veronderstelden sommige nieuwe bezoekers dat onze winkel "ZIP" heette. Nou ja, tenminste beter dan dat men ons nog met een sekswinkel zou verwarren... Op 30 december 2004 werd een nieuw, digitaal geprint ZIP-bord geïnstalleerd. Maar helaas gingen dieven er een half jaar later al mee aan de haal, waardoor het oude bord weer uit de mottenballen werd gehaald.
Klaas Knol in 2011 op de speciaal voor Lambiek ontworpen bakfiets..
In februari 2010 maakte Larie Cook een vers geschilderde versie van het ZIP-bord voor ons, waarbij hij, nu hij toch bezig was, ook gelijk het webadres toevoegde. Tegelijkertijd werd ook de houten Lambiek-pop door een gloednieuw exemplaar vervangen. Jeroen Funke maakte in mei 2009 verder een speciale bakfiets voor onze winkel, die echter vooral bier in plaats van strips vervoerde.
Klaas Knol, Bas van der Zee en Kees Kousemaker.
Bas van der Zee (2004-2006)
In deze periode van vervangingen zagen we aardig wat medewerkers komen en gaan. Kees Kousemaker besloot zich terug te trekken uit het actieve winkelleven en had Bas van der Zee op het oog als zijn vervanger. Bas bezocht onze winkel voor het eerst in 1997 als deel van de groep HvA-studenten die de 'Bommel Concordantie' (1997), over Marten Toonders 'Tom Poes', samenstelde. Later keerde hij terug als stagiaire en bleef in 2001 nog enige tijd als winkelbediende aan Lambiek verbonden. Daarna werkte hij een tijdje voor de boekenimporteur Van Ditmar tot Kees hem vroeg zijn opvolger in Lambiek te worden. Zijn nieuwe rol begon eind 2004 met het schilderen en inrichten van de nieuwe winkellocatie, waarbij hij door diverse vrienden en familieleden werd geholpen. In nauwe samenwerking met Klaas Knol managede hij Lambiek tijdens de eerste jaren op Kerkstraat 132, terwijl Kees langzaamaan met pensioen ging. Bas heeft zich goed van zijn taak gekweten, maar desondanks kwam begin 2007 de samenwerking met Kees door creatieve meningsverschillen tot een einde, waarna Bas terugkeerde naar de uitgeverswereld. Hij gaf de fakkel door aan Kees' zoon, Boris Kousemaker, die tot op de dag van vandaag Lambieks winkeleigenaar is.
Het (Kerk)straatleven in 2011. De nieuwe Lambiek-pop poseert op zijn fiets, Klaas prijst de nieuwe boeken, terwijl Boris zich afvraagt waarom de foto wordt gemaakt.
Boris Kousemaker (2007-heden)
Al van kinds af aan was het leven van Boris en zijn broer David doordrenkt van strips. Vader Kees bracht stapels stripboeken voor zijn zoons mee, die hij, wanneer ze waren gelezen, terugkocht voor een kwartje, om zo de "ondernemersgeest" van zijn kroost aan te wakkeren. Vooral Boris ging zijn vaders liefde voor strips delen, maar niet op dezelfde fanatieke manier. Hij rekent Jim Woodring, Dave Cooper en Jano tot zijn favoriete auteurs. In tegenstelling tot de meer studentikoze Kees heeft Boris een zekere rock 'n' roll uitstraling, maar dan met een sociale instelling. In zekere zin is hij misschien zelfs een grotere mensenliefhebber. Daar waar zijn vader liever niet te veel kinderen in de winkel had uit angst dat ze iets zouden beschadigen, verwelkomt Boris ze met open armen en laat hij ze klassieke strips ontdekken. Boris is ook de motor achter de wekelijkse vrijdagborreltraditie. In het verleden organiseerde Kees al regelmatig sociale bijeenkomsten met gratis drankjes, maar dit was nog geen vaste prik. Vanaf 1 januari 2004 werd het roken in openbare gebouwen echter verboden, wat veel rokers naar buiten dreef voor hun nicotinebehoefte. Zo ook Boris en Klaas, die op deze manier veel actiever deelnamen aan het straatleven op de Kerkstraat. Eén van de mensen die Boris op deze manier ontmoette was Marcel Reijneveld, eigenaar van Café Krom, die regelmatig met zijn teckel langsliep. Aangezien Boris van honden houdt maakte hij altijd van de gelegenheid gebruik om een praatje met hem te maken, tot Marcel uiteindelijk ook een terugkerende klant werd. Zelfs wanneer Marcel geen bezoek had gepland trok zijn aandachtshongerige hond hem nog altijd bij Lambiek naar binnen... Misschien is zijn huisdier gek op 'Snoopy'? Deze gezellige onderonsjes voor en ook in Lambiek gingen tegen sluitingstijd vaak gepaard met een drankje. Na een tijdje werd dit vrijdagritueel een wekelijkse traditie en gingen de festiviteiten soms nog lang na sluitingstijd door. De Vrijdagborrels zijn in feite onze versie van de banketten aan het einde van elk 'Astérix'-album of de wafelenbakken die de 'Nero'-verhalen afsluiten. Het is een leuke manier om in gesprek te komen met onze bezoekers, vaste klanten en buurtgenoten.
Vrijdagborrel in 2010. Van links naar rechts: René Windig, Boris Kousemaker, Paul Bodoni (in de deur), Klaas Knol, Typex en Eddie de Jong.
Werknemers
Nu Kees meer tijd kreeg kon hij vrijuit aan zijn andere projecten werken, met name Comiclopedia. Samen met zijn trouwe medewerkers Margreet de Heer en Bas Schuddeboom ploegde hij door stapels boeken, scande er afbeeldingen uit en dicteerde nieuwe artikelen. Halverwege 2005 verliet Margreet ons echter na zes jaar trouwe dienst om zich op haar eigen stripcarrière te richten. Haar laatste project met Kees was 'De Wereld van de Nederlandse Strip', een knipselboek over de Nederlandse stripgeschiedenis dat vooral op de Utrechtsedwarsstraat was samengesteld. Het werd op 27 juni 2005 in het nieuwe Lambiek gepresenteerd. Hoewel Bas Schuddeboom inmiddels een vaste baan had als webredacteur bij de Nederlandse Disney-bladen, bleef hij in zijn vrije tijd voor de Comiclopedia werken. In de eerste jaren op Kerkstraat 132 ontmoetten Kees en Bas elkaar elke vrijdag in de souterrain-kantoorruimte naast de winkel om hun nieuwe teksten en afbeeldingen aan de site toe te voegen. Onze drukke scanner Vincent Polverino en computertovenaar Rick Webb bleven ook aan boord. Vincent hielp verder in de galerie, scande ons fotoarchief en werd tijdens de vrijdagborrels onze trouwe leverancier van kaasstengels.
Abel Schoenmaker in 2010.
In de periode 2007-2015 hadden we twee geweldige medewerkers in de winkel: Abel Schoenmaker en Lot Rossmark. Indien er plek was voor een "Kousemaker" zou een "Schoenmaker" er natuurlijk prima bij passen. Abel is zelf ook een gretig verzamelaar met een grote kennis van voornamelijk Franco-Belgische strips. Als goedgeorganiseerd persoon was hij uitermate geschikt om de bestellingen bij onze distributeurs te plaatsen. Rond Sinterklaas merkte Abel een keer dat er in het kantoortje chocoladeletters voor iedere medewerker waren neergelegd, waarschijnlijk een gift van één van onze klanten. Een "L" voor Lot, een "A" voor Abel, een "M" voor Marko, een "B" voor Boris en een "K" voor Klaas. Maar hij had geen idee voor wie de "I" en de "E" bestemd waren. De vaststelling dat de letters eigenlijk "LAMBIEK" spelden leidde tot een historische ontdekking: Lambiek neemt alleen mensen aan wiens voornaam met één van de letters uit de winkelnaam beginnen!
Lot Rossmark, kennelijk onaangetast door de uitputtingsslag tijdens 24 Hour Comics in 2007.
Behalve achter de kassa was Lot was vooral een grote hulp tijdens onze 24 Hour Comics evenementen, waarbij ze met schijnbare onvermoeidheid de ploeterende tekenaars entertainde en verzorgde. Tot 2014 konden we van Lots sprankelende persoonlijkheid genieten, waarna ze zich richtte op haar carrière als film editor. Tenslotte ging ook Klaas Knol zijn derde en vierde decennium als Lambiek-medewerker in. Zijn makkelijke omgang, betrouwbare opinie en algemene kennis werden altijd al door klanten gewaardeerd, maar op 23 januari 2010 ontving hij er daadwerkelijk de Hal Foster Award voor uit handen van striptekenaar Peter de Wit!
Tijdens dit decennium-plus-een-jaar had Lambiek eindelijk genoeg ruimte om weer grootschalige tentoonstellingen te organiseren. Twee van de opvallendste evenementen waren de 24 Hour Comic Days en de krankzinnige happenings van het Lamelos-collectief.
'Moord in Lambiek' door Jean-Marc van Tol, met Kees en Bas van der Zee.
24 Hour Comics Days (2005-2014)
Lambiek is regelmatig de Nederlandse thuisbasis van de jaarlijkse 24 Hour Comic Day geweest. Het evenement vond zijn oorsprong in 1990 door een weddenschap tussen de Amerikaanse tekenaars Scott McCloud en Stephen Bissette, en groeide uit tot een nationaal en uiteindelijk internationaal evenement. Op één zaterdag in het jaar komen amateurs en professionals op één locatie samen om daar in 24 uur tijd een heel stripverhaal van 24 pagina's te bedenken, schrijven en tekenen. Op 23 april 2005 fasciliteerde Lambiek de eerste Amsterdamse editie en zou dit jarenlang blijven doen. In de jaren erop werden tegelijkertijd ook edities in Groningen, Zwolle, Utrecht en andere Nederlandse steden georganiseerd voor deelnemers buiten Amsterdam. Bij de eerste Amsterdamse editie bedacht Jean-Marc van Tol het metaverhaal 'Moord in Lambiek', waarin zijn personages Fokke en Sukke voor 24 Hour Comic Day in onze winkel opduiken. De twee broekloze vogels ontdekken echter dat Kees Kousemaker vermoord is. Samen met een inspecteur en zijn assistent, beide een knipoog naar de detectiveromans van Appie Baantjer, proberen ze de zaak op te lossen. Uiteindelijk blijkt alles één groot misverstand te zijn...
24 Hour Comics in Galerie Lambiek in 2007.
Na de eerste editie in 2005 was Lambiek opnieuw de thuisbasis van het evenement op 7 oktober 2006, 23 oktober 2007, 18 oktober 2008, 19 oktober 2009, 2 oktober 2010 en 5 oktober 2013 en 4 oktober 2014. Omdat in 2013 de galerieruimte vol lag met boeken voor de nieuwe webwinkel, organiseerde Lambiek deze editie niet in de eigen winkel, maar bij het Lev Agentschap voor Visualisers aan de Lange Leidsedwarsstraat 206. Door de jaren waren heen waren de meeste slapeloze tekenaars Nederlands, alhoewel we op de editie uit 2014 ook de Duitse tekenaar Leo Kopperkamm verwelkomden die helemaal uit Berlijn afgezakt kwam. De vorderingen van de tekenaars werden aanvankelijk bijgehouden op onze website, daarna meestal op de eigen blogs van de deelnemers en uiteindelijk op Facebook. Van 24 Hours Comics van 2007 gaf Lambiek in eigen beheer een bloemlezing in boekvorm uit.
Fragment uit Maia Matches' 24 Hour Comic uit 2008.
Terugkerende deelnemers waren Tommy A, Mattt Baay, Suzan Bongers, Stephan Brusche, Larie Cook, Floor de Goede, Margreet de Heer, Aimée de Jongh, David de Rooij, Johan de Rooij, Marissa Delbressine, Aleks Deurloo, Jeroen Funke, Albo Helm, Maurice Hof, Gerrie Hondius, Maarten Janssens, Jordy Knoop, Bas Köhler, Menno Kooistra, Hallie Lama, Maia Machèn, Rutger Ockhorst, Remco Polman, Emma Ringelberg, Sandra Kleine Staarman, Boris en Sam Peeters, Jeroen Funke, Pepijn Schermer, Yannick Schueler, Rob van Barneveld, Robert van Raffe, Martijn van Santen, Viktor Venema, Mingus Vogel en Wasco. Zij vochten allemaal tot in de vroege uurtjes dapper tegen Klaas Vaak. Om de deelnemers wakker te houden werden hectoliters koffie vergoten, terwijl lokale horeca als Soup & Zo voedsel beschikbaar stelden. Sommige tekenaars wisten binnen 24 uur slechts acht pagina's af te werken. Hallie Lama, daarentegen, krabbelde steevast 24 bladzijden binnen acht uur!
Lamelos (2006-2014)
Minder vermoeiend, maar net zo vermakelijk waren de happenings van het collectief Lamelos, bestaande uit Aleks Deurloo, Jeroen Funke, Boris Peeters en Sam Peeters. Tussen 19 mei en 23 juni 2006 hielden ze hun eerste tentoonstelling in onze winkel: 'Lamelos in de Olie'. De groep wist altijd op een ludieke manier het publiek tijdens hun signeersessies en tentoonstellingen te entertainen. Tijdens de expo van 2006 was het kwartet gekleed als tennissers. Andere gebeurtenissen werden tot veilingen omgevormd, al konden ze niet echt met Sotheby's of Christie's vergeleken worden.
In hun bijdrage aan het 40 Jaar Lambiek-boek uit 2008 blikte Lamelos terug op hun veilingen.
Tijdens de Lamelos-veilingen werd onze galerie met een onvoorstelbare hoeveelheid rommel volgestauwd variërend van versleten speelgoed uit de jaren 1980 tot tweedehands paraplu's en waardeloze stukken kitsch. Telkens wanneer een item verkocht werd gebruikte men de opbrengst om nieuw bier voor de verzamelde menigte te kopen. Elk stuk rommel dat geen koper vond werd onmiddellijk op de galerievloer vernield. Onnodig te zeggen dat de Lamelos-veilingen altijd memorabele gebeurtenissen waren, behalve misschien voor de stumper die de volgende dag de galerie schoon moest maken. Het evenement werd meermaals in onze winkel georganiseerd, namelijk op 29 juli 2006, 10 augustus 2007, 25 juli 2008, 25 september 2009, 30 september 2011 en 29 augustus 2014.
Lamelos-veiling in 2008: Aleks Deurloo, Sam Peeters, Boris Peeters, Jeroen Funke.
Expo's, signeersessies en andere gebeurtenissen (2005-2006)
Veilingen waren ook belangrijk in de lente van 2005, tijdens de Stripdagen in Houten, waar onze Kees en Ineke Horst, eigenaresse van stripwinkel Sjors in Dordrecht, geïnterviewd werden door een cameraploeg van het tv-programma 'Tussen Kunst en Kitsch'. Ze werden gevraagd om de waarde van bepaalde stripboeken, tekeningen en merchandising die door verzamelaars waren binnengebracht in te schatten. Tussen 22 april en 31 mei 2005 hield onze galerie een tentoonstelling rond het Franse undergroundblad Ferraille Illustré, mede-georganiseerd door het Franse culturele instituut Maison Descartes. Het toonde werken van gerenommeerde artiesten als Grégory Mardon, Blutch, Nix en Pieter de Poortere. Helaas publiceerde Ferraille één jaar later al haar laatste nummer. Daarentegen nog steeds in druk tot de dag van vandaag is het werk van Maaike Hartjes, die vooral bekend staat om haar stripdagboekjes. Op 30 mei 2005 kon ze een signeersessie in Lambiek van de nieuwste bundel van haar Viva-strips aan haar dagboek toevoegen. Cabaretière Sanne Wallis de Vries hield voor Maaike een geestige toespraak. Een andere bekende autobiografische striptekenaar Floor de Goede ('Do You Know Flo?') tekende op 10 juni in ons midden.
René Windig en Hansje Joustra waren ook aanwezig op de Maaike Hartjes-expo (2005).
Later dat jaar bezochten oude bekenden ons opnieuw. Van 15 juli tot 31 augustus exposeerde Stefan van Dinther voor de tweede maal in Lambiek, ditmaal pagina's uit zijn kunstboek 'CHRZ'. Op 2 oktober verwelkomden we ook Maaike Hartjes terug, zij het dit keer voor een grootschaliger tentoonstelling rond haar werk. Ze zou in 2009 nogmaals terugkeren voor een officieel bezoek. Op 9 oktober 2005 kreeg onze winkel veel media-aandacht met de verkoop van onze zeldzame en dure collectie zondagstrips van George Herriman's klassieke strip 'Krazy Kat'. Menig stripverzamelaar zou ons gek verklaren dat we zulke papieren schatten zomaar van de hand deden! Had één of andere muis een baksteen tegen Kees' hoofd gesmeten? Maar "Krazy Kees" wilde gewoon meer ruimte in de winkel scheppen voor de "li'l' anjils" die we onze klanten noemen. Autobiografische stripauteurs leken in trek dat jaar, want op 12 november was Erik de Graaf ('Verzamelde Herinneringen'), onderwerp van onze volgende expo. Voor de gelegenheid werd een speciaal boekje, 'Ingelijste Herinneringen', uitgebracht in een beperkte en gesigneerde editie.
Verkoopexpo van Krazy Kat Sundays (oktober 2005).
Stripstrijd, Strips in Veelvoud en Sprookjes in Strookjes
Een andere gebeurtenis om in te lijsten vond plaats vanaf 11 februari 2006, toen de Nederlandse krant Het Parool zijn "Stripstrijd" organiseerde. Twee weken lang werden twee strips van verschillende auteurs in Het Parool gepubliceerd. De jury bestond uit Hans Buying (Comic House), Maaike Hartjes, Mara Joustra (Oog & Blik), Hans Hoekstra (Het Parool) en Kees Kousemaker. Twaalf professionele auteurs kwamen door de eerste keuring: Pieter Hogenbirk, Wasco, Floris Oudshoorn, Coen de Moor, Boris Peeters, Roger Klaassen, Patrick Ruiz de Fez, Coen Braber, Floor de Goede, Ruben Steeman, Michiel van de Pol en Aimée de Jongh. Gedurende twee weken publiceerde de krant elke dag twee nieuwe strookstrips van twee verschillende stripmakers. Lezers konden stemmen welke strip tijdens de volgende ronde verder mocht gaan. De winnaar kreeg uiteindelijk een jaar lang een vaste publicatie in Het Parool, vertegenwoordiging door Comic House en een albumuitgave bij Oog & Blik. De uiteindelijke winnaar was Michiel van de Pol met zijn 'Cartoondiarree', maar Floris Oudshoorns 'Swamp Thing' won genoeg publiekssympathie om eveneens te mogen blijven.
Kees werd op 4 maart voor een andere gebeurtenis uitgenodigd. Hij mocht de tentoonstelling 'Strips in Veelvoud; De (druk) geschiedenis van het Beeldverhaal' openen in het Drukkerij Museum in Etten-Leur. De expo draaide rond de geschiedenis van strips in druk met speciale aandacht voor de lay-out, lettering en inkleuring.
'Swamp Thing' door Floris Oudshoorn, waarin Swamo op weg is naar Lambiek (2008).
Kees werd ook gevraagd om een toespraak te houden tijdens de lancering van 'Sprookjes in Strookjes', een collectief project van Margreet de Heer rond sprookjes in stripvorm. Het boekwerkje werd op 2 juni 2006 in Café Cicero gepresenteerd. Kees vertelde een sprookjesachtig verhaal over een jonge striptekenares die voor een "bejaarde krenterige tovenaar" ging werken in een "paleis vol prachtige schilderijen waardevoller dan goud" en "de prachtigste boeken waardevoller dan diamanten." Nadat ze een "stripencyclopedie" had opgezet, een "Nederlandse stripgeschiedenis had geschreven", "straatnamen voor een stripheldenbuurt in Almere had opgezet" en een "boek had geschreven en gescand dat 'De Wereld van de Nederlandse Strip' heette" besloot het meisje - dat nu echt wel een beetje op een jonge vrouw begon te lijken - om alsnog een striptekenares te worden. De tovenaar zei toen: "Dat is geen slecht idee, want als je doorzettingsvermogen hebt, talent en niet bang bent voor wat mindere tijden: wat staat dan nog in de weg voor een gelukkig leven als eigen baas, zolang God het behaagt?" Kees besloot zijn verhaal met de woorden: "Toen zag de jonge dame die zo vaardig en aardig strips tekende, dat de tovenaar gewoon maar een stripwinkelier was. Want tovenaars bestaan niet... maar sprookjes bestaan gelukkig wel." Enige gelijkenis met echte mensen lijkt puur toevallig te zijn geweest...
Ridder Kees, net geridderd door burgemeester Milo Schoenmaker op 11 mei 2006 (Foto: Arco van Os).
Kees' ridderschap
Diezelfde lente viel onze tovenaar Kees de grootste eer uit zijn carrière te beurt: een ridderschap! Tijdens de vroege jaren 1980 werkte er een daadwerkelijke barones die in de winkel: Ima van Asbeck. Acht jaar later benoemde Kees Dupuis-vertegenwoordiger Joop Distel tot Ridder in de Orde van de Gouden Stofzuiger. Maar nooit in zijn wildste ridderlijke fantasieën had Kees zich kunnen voorstellen dat ook hij ooit in de adelstand zou worden verheven. Het Stripschap, de Vrienden van het Gymnasium en vele grafici, waaronder Dick Bruna, vonden echter dat Kees zeker in aanmerking kon komen voor deze prestigieuze titel. Jos van Waterschoot, curator van de Bijzondere Collecties bij de UvA, was de drijvende kracht achter het initiatief. Vele waardevolle bijdragen van Kees aan het internationale prestige van zijn land werden opgesomd. Als Europa's eerste stripwinkeleigenaar wist hij van Lambiek een wereldwijd centrum voor stripfans te maken. Zijn boeken en essays waren belangrijke researchwerken rond het medium. De Comiclopedia in het bijzonder is de grootste en vaakst geraadpleegde stripencyclopedie ter wereld. Verder werd zijn collectie, waaruit werken werden ingeleend door musea van over de hele wereld, geprezen als een belangrijke bijdrage aan het Nederlandse striperfgoed. Tot slot had Kees een belangrijke rol gespeeld in de verwezenlijking van de Stripheldenbuurt van Almere. Kort samengevat: als potentieel ridder was Kees zeker geen Don Quichot.
Felicitaties van Peter Pontiac en Joost Swarte.
Het Koninklijk Paleis ging akkoord en op 28 april 2006 werden zowel Kees als de tekenaar van Astérix, Albert Uderzo, officieel uitgenodigd om tot "Ridders in de Orde van Oranje-Nassau" geslagen te worden. Toevallig waren beide mannen verhinderd, dus moest het gebeuren naar een latere datum verplaatst worden. Op 11 mei vond de ceremonie van Kees Kousemaker plaats in diens woonplaats Bussum, waar burgemeester Milo Schoenmaker (geen familie van Abel) hem ridderde. Helaas zijn onze persoonlijke foto's van de gebeurtenis nogal onscherp, maar ter compensatie tekende Peter Pontiac een charmante cartoon van Kees die door Hare Majesteit Koningin Beatrix omhelsd wordt. Er werd voor Kees een album amicorum samengesteld met bijdragen van Joost Swarte, Typex, Jan Kruis, Hanco Kolk, Theo van den Boogaard, Gilbert Shelton, Roel Smit, Chris Ware, Guido van Driel en Peter van Dongen. Hoewel Kees zich nu een collega van Hal Fosters 'Prince Valiant' kon noemen, leidde zijn ridderschap niet tot veel rondetafelzittingen in Lambiek...
De inkomst van Christus in Amsterdam, 2006 na Chr.. Rechts de auteurs Clerkx, Bindervoet and Henkes.
Expo's, signeersessies en andere gebeurtenissen (2006-2008)
Uiteraard bleef het Lambiek-team tekenaars naar Kees' kasteel uitnodigen. Tussen 24 februari en april 2006 keerde de Belgische striptekenaar Luc Cromheecke terug voor zijn tweede tentoonstelling, ditmaal rond zijn krantenstrip 'Taco Zip'. In 2011 zouden we hem opnieuw zien. Tussen 21 april en 15 mei 2006 stelde de Nederlandse undergroundtekenaar Aart Clerkx zijn schilderijen in onze galerie tentoon onder de titel 'Hoe Oud Is Dora?'. Ongeacht de eigen status van de heer Clerkx binnen de Nederlandse stripgeschiedenis kon zelfs hij de faam en bewondering van de man die op 9 juni 2006 door onze straat reed niet overtreffen. Die dag zagen we een bebaarde man in wit gewaad op een ezel voorbijkomen. Zij die de Wederkomst van de Messias verwachtten moesten helaas teleurgesteld worden: het was slechts een promotiestunt voor het epische gedicht 'De Intocht van Christus in Amsterdam', geschreven door Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, met illustraties van Aart Clerkx. Clerkx bezocht ons opnieuw in 2012. Tussen 28 juli en 19 augustus verwelkomden we de "artists' artist" Wasco ('Apenootjes') in onze galerie met 'Wasco's Wereld'. In 2010 zou hij nog een andere tentoonstelling in ons midden houden. Daarover gesproken: de "gezellige en leuke" heren Windig & De Jong keerden tussen 24 augustus en 1 oktober 2006 terug voor alweer hun vierde expositie. De laatste grote gebeurtenis dat jaar vond plaats op 19 november, toen Thé Tjong-Khing en uitgeverij Sherpa de eerste twee delen van de complete 'Arman en Ilva'-collectie presenteerden.
De Bloeddorst-presentatie wordt voorbereid...(maart 2007)
In januari 2007 hield de Belgische striptekenares Eva Cardon de expo 'Ephameron - The Diaries' in onze galerie. Later die maand, op de 30e, presenteerden we het derde nummer van het small press blad De Lijn. Menno Kooistra overhandigde op 16 maart het eerste exemplaar van zijn horroranthologie 'Bloeddorst' aan de Nederlandse horror-kenner Jan Doense. Het boek bevatte spookachtige kortverhalen door dertig Nederlandse en Belgische stripmakers. Veel auteurs waren aanwezig, popelend om speciale, angstaanjagende tekeningen voor de bezoekers te maken. Nooit eerder waren er in onze galerie zoveel tekenaars bij elkaar om op hetzelfde moment te signeren! Een maand lang kon een deel van het tekenwerk bovendien nog aan onze galeriewanden bekeken worden. Een beroemde tekenares uit België, Judith Vanistendael ('De Maagd en de Neger'), reisde op 1 april - opnieuw: geen grap - naar Lambiek om er tot mei haar tekenwerk tentoon te stellen. Op 29 september hield Kees Kousemaker een toespraak tijdens de Stripdagen in Houten ter ere van 'Henk Albers - Een Leven', een boek van Manon Albers over haar overleden vader, de legendarische stripmaker Henk Albers.
Na de vloedgolf van 2008. "Well, all in a day's work for Comic Book Salesman," zoals Abel zou zeggen (verwijzend naar Monty Python's 'Bicycle Repair Man').
Op 12 januari 2008 zette Jeroen Steehouwer zich neer in onze winkel om zijn grafische roman 'WOK' te signeren. Enkele dagen later, op 17 januari, vonden we onze underground comix "under water" toen hevige regenval en een lek dak voor een vloedgolf hadden gezorgd. Ondanks onze pogingen om de voorraad te redden, was veel verloren gegaan in het waterballet. We probeerden niet te veel te klagen, vooral omdat onze nieuwe tentoonstelling letterlijk 'Wat Zeur Je Nou?' heette. Georganiseerd tussen 1 februari en 1 maart 2008 door Zone 5300, nam het evenement een standpunt in tegen racisme en discriminatie. Het was onze tweede expo sinds 1995 die rond dit thema gehouden werd. Vijftien striptekenaars en cartoonisten leverden een bijdrage: Jean-Marc van Tol, Maaike Hartjes, Peter de Wit, Jos Collignon, Farhad Foroutanian, Kim Duchateau, Sandra de Haan, Berend Vonk, Barbara Stok, Jan Vriends, Farida Laan, Djanko, Kito en Floor de Goede. Komiek Rachid Larouz deed een stand-up openingsact. Nadien reisde de tentoonstelling de rest van het land door, terwijl onze galerie tussen 25 april en 30 mei in het verleden dook. De middeleeuws uitziende tekeningen uit Marcel Ruijters' grafische roman 'Inferno' stonden twee maanden lang tentoon. Ruijters leek ook van de toekomst te houden, aangezien hij ons in 2010 nogmaals een officieel bezoekje bracht. Op 31 mei 2008 hielden de Braziliaanse cartoonist Bira Dantas en zijn vrouw een signeersessie in Lambiek. Dantas tekende een vrolijke advertentie om zijn bezoek te promoten. De lol ging verder toen hij niet alleen gasten met zijn gave voor karikaturen tekenen verblijdde, maar ook harmonica voor ons speelde.
2008: Lambieks veertigste verjaardag
Op 7 maart 2008 verscheen er een 'Gijs Gans'-strip onder de titel 'IJverige Gijs' in het weekblad Donald Duck, geschreven door Bas Schuddeboom en geïllustreerd door Everton Costa. In het verhaal valt er een schilderij op Gijs' hoofd, gemaakt door "de boerenschilder Klaas Knol", een inside joke door onze Comiclopedia-redacteur Bas naar Lambieks trouwe medewerker. Diezelfde maand, op 26 maart 2008, werd er naar Lambiek geknipoogd in een aflevering van Floris Oudshoorns 'Swamp Thing'. Het was de eerste in een ware vloedgolf aan hommages aan onze winkel later dat jaar. Op 8 november vierden we namelijk onze veertigste verjaardag. Als verrassing voor Kees werd een speciaal hommageboek samengesteld, geïnitieerd door Boris. '40 Jaar Lambiek' werd ontworpen en vormgegeven door Joost Swarte, en bevatte vele geschreven en geïllustreerde bijdragen door prominente striptekenaars, schrijvers en andere vaste bezoekers. Alle hommages waren memorabel, maar we willen er toch een aantal belichten. Willem Vleeschouwer parodieerde de 'Bazooka Joe' kauwgomstripjes van Wesley Morse met onze mascotte Lambik in de hoofdrol. De "Fabulous Furry" Gilbert Shelton persifleerde een schilderij van Jan Steen om zijn personages de 40(0)ste verjaardag te laten vieren.
40 Jaar Lambiek had een coverillustratie van Herwolt van Doornen. Erik Krieks bijdrage 'Two-Fisted Sales' werd ook gebruikt voor de uitnodiging.
Erik Kriek imiteerde de cover van een typisch EC horror comic book met Kees, Klaas Knol en Boris Kousemaker als spookachtige winkeleigenaars in plaats van de "Witch", de "Vault-Keeper" en de "Cryptkeeper". Guido van Driel plande een parodie op een oude Lenin-propagandaposter, maar zoals hij vertelde in zijn geïllustreerde verklaring kwam het plan niet verder dan enkele voorbereidende schetsen. Jan Kruis tekende Kees tussen Jan, Jans en de Kinderen, terwijl Peter van Straaten hem afbeeldde in een flinke orgie. Het boek bevatte verder grafische hommages door Herwolt van Doornen, Marcel Ruijters, Typex, Aart Clerkx, Paul Bodoni, Theo van den Boogaard, Lamelos, Eric Schreurs, Gerrit de Jager, Peter van Dongen, Windig & De Jong, Peter de Wit, Luc Cromheecke, Adrian Tomine, Pierre Clément, Hanco Kolk, Maaike Hartjes, Martin Lodewijk, Peter Pontiac, François Avril, Jean-Marc van Tol, Bob van den Born en Aloys Oosterwijk. Geschreven hommages rolden uit de pen van Gert-Jan Pos, Chris Ware, Johannes van Dam, Jos van Waterschoot, Simon Vinkenoog, Patrick Gaumer, Joost Pollmann, Loes van Alphen en Martijn Daalder.
Voor- en achterkant van 'De Jubelende Jubilaris', getekend door Yiri T. Kohl. De mensen in de klassieke 'Suske en Wiske' toren links zijn van onder naar boven: Kees Kousemaker, Klaas Knol, Margreet de Heer, Bas Schuddeboom en Boris Kousemaker.
Alsof dit nog niet genoeg was presenteerde Margreet de Heer nog een extra felicitatieboekje. 'De Jubelende Jubilaris' (2008) was een pastiche op de boekcovers van Willy Vandersteen voor zijn 'Suske en Wiske' reeks. De coverillustratie werd verzorgd door Yiri T. Kohl. Binnenin stonden eerbetonen door Thijs Bouman ('Ergens diep in Amsterdam...'), Wouter Goudswaard ('Lambiek 40 Jaar'), De Heer zelf ('Vijf van de Veertig... Mijn Jaren Bij Lambiek'), Edith Kuyvenhoven ('Lambik... en appeltaart'), Thomas Legebeke ('Stripwinkel Lambiek'), Rutger Ockhorst ('Mijn eerste keer Lambiek'), Aloys Oosterwijk ('Kees, we zijn jong') en Joshua Peeters ('Kroegtijger'). Het online stripportaal Stripster vierde onze verjaardag eveneens met speciale bijdragen van Johnny Bekaert en Wim Bruynooghe, Jean Deras, John Erkelens, Evert Geradts, Waldo van Gheluwe, Fred de Heij, Joshua Peeters, Eric Snelleman, Jean-Marc van Tol, Willem Verburg en Wasco.
Ietwat wazige foto van Kees die zijn prachtige toespraak hield tijdens het veertigste verjaardagsfeest in het Hans Brinker Hostel.
De veertigste verjaardag werd zowel in Lambiek als in de bar van het nabijgelegen Hans Brinker Hostel gevierd. Voor de eerste (en helaas laatste) keer werd Kees' toespraak op film vastgelegd. Vorige vieringen gebeurden voor mobiele videocamera's bestonden en zijn legendarische toespraken zijn daarom ook grotendeels verloren gegaan. Na een prachtige avond vol vermaak gingen velen meteen weer naar huis voor een goede nachtrust. Sommige rusteloze zielen wilden echter naar Lambiek terugkeren om het feest verder te zetten. Helaas maakten ze al te veel lawaai. Eén persoon riep om "revolutie", blijkbaar de veertigste verjaardag van Lambiek verwarrend met de veertigste verjaardag van de studentenopstanden van mei '68. Het was eigenlijk niet zo'n gek misverstand, want net als toen dook ook de politie op! Toen een dronkelap een agent schoffeerde werd hij onmiddellijk beboet. De andere agenten vroegen de menigte vriendelijk om nu gewoon naar huis te gaan, wat ze overigens niet deden. Een scène die uit een stripboek leek te komen...
Galerie Lambiek in 2009 ten tijde van de Paul Bodoni exposition.
Expos, signeersessies en andere gebeurtenissen (2008-2010)
We sloten 2008 af met een expo rond Joost Veerkamp, vooral bekend om zijn krantenstrip 'Week In, Week Uit' en vele parodieën op 'Kuifje' albumcovers. Veerkamps tentoonstelling liep van 29 november 2008 tot 10 januari 2009, waarna hij de scepter van Ottocar aan undergroundtekenaar en echtgenoot van Margreet de Heer, Yiri T. Kohl ('Bijlmer Boys'), doorgaf. Onze Bijlmer Boy hield op 6 februari een signeersessie, terwijl het ruwe tekenwerk van Paul Bodoni van 13 februari tot eind maart kon bekeken worden tijdens de expo 'De Getergde Mens'. Floris Oudshoorn voelde zich totaal niet getergd, aangezien de bedenker van 'Swamp Thing' op 21 maart zijn strips in Lambiek signeerde. Op 28 mei kwam Gradimir Smudja in onze winkel om er exemplaren van het collectieve tributeboek 'Bob Dylan Revisited' te tekenen. Na deze gebeurtenis kon grafisch kameleon Daan Jippes al op 6 juni met pen en papier in de hand achter een bureau worden teruggevonden. Hij signeerde exemplaren van zijn tweede 'Havank'-album voor onze klanten. Over het getal twee gesproken, Maaike Hartjes bracht een tweede tekenaar, Ben Westervoorde, mee voor een duo-signeersessie. Maaike presenteerde haar stripreisdagboek 'Donker', terwijl Ben exemplaren van 'Siglo XXV' tekende.
Aankondiging voor Hallie Lama's boekpresentatie in 2009.
Op 28 augustus 2009 bezocht sneltekenaar Hallie Lama onze winkel om er razendsnel tekeningen in zijn cartooncollectie 'Walhallie' te krabbelen. Op 13 november werd door Oog & Blik het eerste volume van de volledige en ingekleurde collectie van Windig & De Jongs 'Heinz' in onze galerie gepresenteerd. De presentatie werd ingezet met een entertainende toespraak van Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, het literaire duo dat vooral bekend staat om het naar het Nederlands vertalen van James Joyce en Beatles-liedjes. De avond eindigde muzikaal met de oldiesplatencollectie van "Hennie de Brandweerman". De volgende twee afleveringen van de 'Heinz'-collectie werden op 23 november 2011 en 16 november 2012 met een haast identieke programmering gepresenteerd.
Windig & De Jong signeren alvast wat boeken voordat de storm losbarst rond Heinz deel H.
In 2009 kreeg Lambiek ook vanwege andere zaken aandacht. onder leiding van Ger Apeldoorn maakten Erik Kriek, Piet Bakker, Teus de Kruijf, Natasja van Loon en onze Boris deel uit van de commissie van de Stripschapprijs 2009. Ze kenden de prijs dat jaar toe aan Barbara Stok. Boris zelf stond op 14 juli 2009 in het middelpunt van de belangstelling, toen de Italiaanse reiswebsite Kiss From The World met een camera onze winkel bezocht. Ze maakten een video waarin Boris in 15 minuten een rondleiding gaf langs alle opmerkelijke stripboeken en memorabilia die Lambiek te bieden heeft. Deze toeristenvideo leek het juiste publiek te hebben bereikt, want datzelfde jaar werd onze winkel afgebeeld in de Amerikaanse comicreeks 'Air: Letters from Lost Countries' door de Turkse stripauteur M.K. Perker en schrijver G. Willow Wilson.
Het tweede nummer uit de DC/Vertigo mini-serie 'Air: Letters from Lost Countries' toont ons een Lambiek-vestiging die zelfs ons nog vreemd is...
Tussen 29 januari en 5 februari 2010 organiseerden cartoon.blog.nl en Lambiek de Week van de Interactieve Cartoon. Het initiatief kwam van cartoonist Robert Schuit, beter bekend als Bandirah, die zich door de Cartoon Caption Contest van The New Yorker liet inspireren. In deze cross-mediale tentoonstelling werd werk gepresenteerd van tien cartoonisten, namelijk Bandirah, Kapreles, Argibald, Kito, Danibal, Michiel van de Pol, Roland Conté, Hallie Lama, De Rustende Jager en Humordenar, zowel op voornoemd blog alsook in onze winkel. Tien speciale cartoons werden getekend en aan de deelnemers werd gevraagd om toepasselijke dialogen en tekst in te vullen. De winnaars werden op 5 februari in onze winkel bekendgemaakt.
Boris met Marc Bell in 2010.
Op 5 maart 2010 keerde Wasco terug in ons midden voor zijn tweede expo in vier jaar tijd, ditmaal 'Uitgeknipte Vormen, Tweedehands Daglicht' genoemd. Ze zou tot het einde van de maand tentoongesteld worden. Margreet de Heer signeerde op 12 maart 2010 haar nieuwste stripboek 'Filosofie in Beeld'. Ze hoefde niet te filosoferen of ze zou terugkeren. Vier maanden later zagen we haar alweer, en daarna opnieuw in 2011 en 2012. Op 2 april 2010 was de Canadese alternatieve striptekenaar Marc Bell ('Shrimpy and Paul') het ondwerp van een tentoonstelling onder de naam 'Modurn Mithoes', terwijl hij ook zijn nieuwste boek 'Hot Potatoe' signeerde.
Kees als Nero van Marc Sleen in 2009 (Photo: Dirk Vermeirre).
Dood van Kees Kousemaker
Terwijl al deze gebeurtenissen ons een nieuw decennium binnenleidden was Kees minder en minder bij de winkel betrokken. Hij bracht zijn tijd vooral thuis door, waar hij aan de site doorwerkte. Op vrijdagen bracht hij Lambiek nog een wekelijks bezoekje. Binnen de internationale stripwereld was hij echter nog lang niet vergeten. Nog regelmatig werd hij uitgenodigd voor evenementen, zoals de opening van het Marc Sleen Museum in Brussel op 28 juni 2009. Om de beroemde Vlaamse stripheld en zijn bedenker Marc Sleen te eren liet hij zich door Dirk Vermeirre fotograferen met Nero's laurier achter zijn oren. Helaas werd in datzelfde jaar darmkanker bij Kees vastgesteld. Kees was al jaren diabetespatiënt en nu takelde zijn gezondheid langzaam maar zeker af. Nadat hij begin 2010 gehospitaliseerd werd liet Jean-Marc van Tol op het stripfestival van Kampen tekenaars en andere vrienden beterschapswensen zetten in een groot tekenboek, dat vervolgens aan Kees werd aangeboden. Op 27 april 2010 overleed de vurigste woordvoerder, onderzoeker en supporter van het beeldverhaal thuis, omringd door zijn familie. Ridder Cornelis Kousemaker was 68 jaar oud. Op 8 december 2010 overleed eveneens Onno Docters van Leeuwen, Kees oude studievriend die in 1968 nog had meegeholpen met de opening van Lambiek.
Het betekende het einde van een tijdperk, maar was ook het begin van een nieuwe periode, zoals in ons volgende hoofdstuk kan worden gelezen...
De tekening die Peter Pontiac maakte voor de verhuizing naar Kerkstraat 78 in 1980 werd in aangepaste vorm ook gebruikt voor Kees' rouwkaart in 2010.